Το Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) βρίσκεται στον Άρη από το 2006 και ένα από τα όργανά του είναι το HIRISE (High Resolution Imaging Experiment). Ένα τηλεσκόπιο διαμέτρου 50 εκατοστών με εστιακή απόσταση 12 μέτρων, που περιφέρεται σε απόσταση 300 km πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη. Από την απόσταση το HIRSE αναλύει αντικείμενα με διαστάσεις μικρότερες του μέτρου, δίνοντάς μας απίθανες φωτογραφίες.
Υπάρχει μια μεγάλη περιοχή αμμόλοφων σε μεγάλο γεωγραφικό πλάτος, 83,5° βόρεια, σε απόσταση λιγότερο από 400 km από τον βόρειο πόλο. Τα σχήματα των αμμόλοφων διαμορφώνονται από συνεχείς ανέμους στην ατμόσφαιρα του Άρη. Η άμμος στον Άρη έχει σκούρο χρώμα, μαύρο/γκρι, καθώς είναι από βασάλτη. Το κόκκινο που βλέπουμε στη φωτογραφία προέρχεται από πολύ μικρότερα σκουριασμένα σωματίδια σκόνης, τα οποία αιωρούνται στην ατμόσφαιρα και επικάθονται παντού, δίνοντας το χαρακτηριστικό χρώμα του Κόκκινου Πλανήτη. Μα τι είναι αυτές οι περίεργες μαύρες γραμμές;
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα οι θερμοκρασίες είναι τόσο χαμηλές ώστε διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα στερεοποιείται και κάθεται σαν πάγος στο έδαφος. Το καλοκαίρι το παγωμένο CO2 εξαχνώνεται, δηλαδή μετατρέπεται απευθείας από στερεό σε αέριο επιστρέφοντας στην ατμόσφαιρα. Όταν συμβαίνει αυτό, οι κόκκοι της άμμου διαταράσσονται με αποτέλεσμα να κυλούν στις πλαγιές. Στην πορεία της, η άμμος παρασύρει και ανακατεύει την κόκκινη λεπτή σκόνη, αποκαλύπτοντας το πραγματικό σκούρο χρώμα της άμμου και δημιουργώντας τα μαύρα κανάλια της φωτογραφίας. Τα οποία βλέπουμε να απλώνουν όταν φθάνουν στη βάση των αμμόλοφων. Επίσης εκεί που καταλήγουν αυτές οι κατολισθήσεις (οι μαύρες γραμμές), βλέπουμε μικρές περιοχές με πιο έντονο κόκκινο χρώμα, είναι εκεί που καταλήγει η λεπτή κόκκινη σκόνη που παρασύρει μαζί της η άμμος καθώς κυλάει.
Μεγέθυνση τμήματος της ανωτέρω φωτογραφίας Credit: NASA/JPL/University of Arizona
Και πως γνωρίζουμε ότι πράγματι συμβαίνουν αυτές οι κατολισθήσεις; Μα τις έχουμε καταγράψει τη στιγμή που συμβαίνουν! Εδώ μεγέθυνση ενός κομματιού κάτω και αριστερά από το κέντρο της φωτογραφίας. Το κόκκινο σύννεφο έχει διαστάσεις μερικές δεκάδες μέτρα και δεν μπορεί παρά να δημιουργήθηκε μερικά δευτερόλεπτα πριν τη φωτογραφία! Και δεν είναι το μόνο, έχουμε απαθανατίσει αρκετές κατολισθήσεις στον Άρη, παρακάτω ένα ακόμη παράδειγμα.
Κατολίσθηση στον Άρη! Credit: NASA/JPL/University of Arizona
Το διαμέτρου 50 cm τηλεσκόπιο HIRISEβρίσκεται πάνω στο Mars Reconnaissance Orbiter και περιφέρεται 300km πάνω από την επιφάνεια του Άρη. Image Credit: NASA/JPL/University of Arizona.
Ο Άρης είναι ο πρώτος πλανήτης μετά τη Γη που σχεδιάζει να επισκεφτεί ο άνθρωπος. Η ανάρτηση με αφορμή την Αντίθεση του Άρη για το 2020
—
Κώστας Σακκάς
