Άρτεμις είναι το πρόγραμμα με το οποίο θα στείλουμε ανθρώπους στη Σελήνη για πρώτη φορά μετά το 1972.
Για να το καταφέρει αυτό η NASA ανέπτυξε ένα νέο διαστημικό σκάφος το Ωρίων (Orion) και έναν νέο πύραυλο για να το μεταφέρει στο διάστημα τον SLS (Space Launch System).
Άρτεμις είναι η δίδυμη αδελφή του Απόλλωνα κατά την ελληνική μυθολογία, εξού και το όνομα σε συνέχεια των θρυλικών αποστολών Apollo της NASA.
Η πρώτη αποστολή Artemis 1 είναι μη επανδρωμένη ώστε να ελεγχθούν και δοκιμαστούν όλα τα συστήματα. Θα ακολουθήσει το 2024 η επανδρωμένη Artemis 2 που θα μπει σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Και το 2025 με την Artemis 3 θα δούμε την πρώτη γυναίκα και τον πρώτο αφροαμερικανό αστροναύτη να περπατούν στην επιφάνεια του Φεγγαριού.

Άρτεμις 1: Ο πύραυλος SLS στην πλατφόρμα εκτόξευσης.
Ο πύραυλος SLS είναι ο πιο ισχυρός που έχει κατασκευαστεί ποτέ, με 15% μεγαλύτερη ώση από τον θρυλικό Saturn V που πήγε τον άνθρωπο στη Σελήνη.
Έχει ύψος 98 μέτρα και είναι χωρισμένος σε τμήματα τοποθετημένα το ένα πάνω στο άλλο.

Οι βοηθητικοί πύραυλοι στερεών καυσίμων (solid rocket boosters) παρέχουν το μεγαλύτερο μέρος της ώθησης για την ανύψωση του πυραύλου από το έδαφος (75%), καταναλώνοντας 6 τόνους καυσίμου το δευτερόλεπτο ο ένας.
Δύο λεπτά μετά την εκτόξευση θα αποκολληθούν και στη συνέχεια το κεντρικό τμήμα θα ωθήσει το σκάφος σε τροχιά γύρω από τη Γη.
Το πορτοκαλί κεντρικό τμήμα είναι στην ουσία μια γιγάντια δεξαμενή καυσίμου, γεμάτη υγροποιημένο υδρογόνο σε θερμοκρασία -180 °C και υγροποιημένο οξυγόνο σε θερμοκρασία -250 °C. Ο πύραυλος θα κάψει δύο εκατομμύρια λίτρα υγρού υδρογόνου και 740.000 λίτρα υγρού οξυγόνου σε μόλις οκτώ λεπτά.
Όταν το Ωρίων βρεθεί σε τροχιά γύρω από τη Γη θα πρέπει να διανύσει όλη την απόσταση μέχρι τη Σελήνη.
Για να ξεκινήσει το ταξίδι υπάρχει ένα τελευταίο τμήμα του πυραύλου, το Interim Cryogenic Propulsion Stage (ICPS) που θα πυροδοτηθεί κατά τον ελιγμό trans-lunar injection.

Image Credit: BBc/Ammar Al Yasiri and Fadi Jibara
Το ταξίδι μέχρι τη Σελήνη διαρκεί λίγες μέρες.
Το σκάφος θα περάσει μόλις 100 km από την επιφάνεια του Φεγγαριού πριν μπει σε τροχιά σε απόσταση 65.000 km από την επιφάνεια της Σελήνης.

Image Credit: BBc/Ammar Al Yasiri and Fadi Jibara
Το ICPC θα αποκολληθεί μετά τον ελιγμό trans-lunar injection.
Το Orion αποτελείται από δύο τμήματα το Crew Module, τον θάλαμο των αστροναυτών, και το European Service Module το οποίο έχει κατασκευαστεί από την ESA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος) και θα παρέχει ενέργεια, νερό, οξυγόνο, θα διατηρεί τη θερμοκρασία στον θάλαμο των αστροναυτών και θα ελέγχει την πορεία του σκάφους. Με τον κινητήρα του θα γίνουν οι απαραίτητοι ελιγμοί για να μπει το Orion σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη αλλά και για να επιστρέψει στη Γη.

Ο διαμέτρου 5 m θάλαμος των επιβατών είναι μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο των αποστολών Apollo, μα και πάλι ο χώρος είναι σχετικά περιορισμένος για πλήρωμα τεσσάρων αστροναυτών.
Καθώς η Άρτεμις 1 είναι μη επανδρωμένη, στις θέσεις των αστροναυτών θα τοποθετηθούν κούκλες με αισθητήρες για τον έλεγχο της κάψουλας.
Το Orion μπορεί να μεταφέρει ανθρώπους στη Σελήνη αλλά δεν έχει σχεδιαστεί για προσσελήνωση.
Στην αποστολή Άρτεμις 3 οι δύο από τους τέσσερις αστροναύτες θα προσεδαφιστούν στην επιφάνεια της Σελήνης με τη σεληνάκατο Starship HLS (Starship Human Landing System) που σχεδιάζεται τώρα για τη NASA από την SpaceX.

Καλλιτεχνική απόδοση του Starship HLS (Starship Human Landing System) στην επιφάνεια της Σελήνης.
Στο μέλλον θα υπάρχει ένας διαστημικός σταθμός σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη με το όνομα Gateway. Οι αστροναύτες θα μεταφέρονται από τη Γη στο Gateway με το Orion και από εκεί θα χρησιμοποιούν τη σεληνάκατο Starship HLS για την κάθοδό τους στη Σελήνη.

Άρτεμις 1: Κατά τους ελιγμούς εισόδου σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη αλλά και για την επιστροφή στη Γη, το Orion θα περάσει σε απόσταση 100 km από την επιφάνεια της Σελήνης.
Για να επιστρέψει στη Γη το Orion θα χρησιμοποιήσει την βαρύτητα του Φεγγαριού (βαρυτική εκσφενδόνιση) επιταχύνοντας γύρω από τη Σελήνη και παίρνοντας πορεία για τη Γη.
Καθώς θα πλησιάζει στη Γη η κάψουλα των αστροναυτών θα αποσπαστεί από το Service Module για την είσοδο στην ατμόσφαιρα.

Η κάψουλα των αστροναυτών θα εισέλθει στην ατμόσφαιρα με ταχύτητα 40.000 km/h αναπτύσσοντας στη θερμική ασπίδα θερμοκρασία 2.700 °C.
Και έχοντας διανύσει περισσότερα από 2 εκατομμύρια χιλιόμετρα θα προσθαλασσωθεί στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Σημείωση: Πέρα από την κύρια απόστολή τη μεταφορά του διαστημόπλοιου Orion, ο SLS θα μεταφέρει και 10 μικροδορυφόρους στο διάστημα. Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://planetariumotg.gr/2022/09/01/artemis-1-cubesats/
—
Κώστας Σακκάς
Φορητό Ψηφιακό Πλανητάριο – Planetarium on the Go
Φέρνουμε τον έναστρο ουρανό σε εσάς!