BLOG

Δύο από τα φωτεινότερα αντικείμενα του έναστρου ουρανού, οι πλανήτες Αφροδίτη και Δίας θα βρεθούν πολύ κοντά μεταξύ τους στον νυχτερινό ουρανό τις επόμενες ημέρες.

Η Βροχή των Περσείδων είναι εδώ, ξεκινά κάθε χρόνο στα τέλη Ιουλίου και κορυφώνεται το βράδυ της 12ης Αυγούστου προς τα ξημερώματα της 13ης Αυγούστου.

Τα Πεφταστέρια φυσικά, δεν είναι καθόλου αστέρια. Είναι μικροσκοπικά σωματίδια σκόνης από το διάστημα, που καθώς εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης με τρομαχτικές ταχύτητες μεταξύ 10 και 70 km/s, διεγείρουν-ιονίζουν τα μόρια της ατμόσφαιρας κάνοντάς τα να ακτινοβολούν. H φωτεινή γραμμή που βλέπουμε στον ουρανό δηλαδή δεν είναι το ίδιο το μικροσκοπικό σωματίδιο που καίγεται, αλλά μία ιονισμένη σφαίρα διαμέτρου 2 με 3 μέτρων που δημιουργεί στο διάβα του 100 km ψηλά στην ατμόσφαιρα.

Το 2016 ολοκληρώθηκε μια συναρπαστική αποστολή. Το διαστημικό σκάφος Rosetta συνετρίβη ελεγχόμενα πάνω στον κομήτη 67P Churyumov-Gerasimenko. Για δύο χρόνια περιφέρονταν γύρω του, λαμβάνοντας πάνω από 100.000 φωτογραφίες, μερικές από μεγάλη απόσταση, μερικές μόλις από κάποια μέτρα. 

Μας αποκάλυψε ένα παράξενο τοπίο με απότομους γκρεμούς, τεράστιους ογκόλιθους, κοιλώματα από όπου διαφεύγουν υπόγεια αέρια και ακόμη μια χιονοθύελλα στον κομήτη που πρέπει να τη δείτε για να το πιστέψετε!

Ο καλλιτέχνης και φωτογράφος Christian Stangl δημιούργησε με αυτές τις εικόνες ένα απίστευτο βίντεο, τόσο δυνατό και όμορφο που είναι δύσκολο να περιγραφεί. Επιλέξτε full screen, hi-res, ανεβάστε λίγο τον ήχο και απολαύστε την ομορφιά ενός ενεργού εξωγήινου σώματος!

To σημείο προσσελήνωσης του Apollo 11 όπως απεικονίζεται από το LRO, με χρονοδιάγραμμα των αστροναυτών και σημειωμένα διάφορα χαρακτηριστικά. Credit: NASA/LROC

Στις 20 Ιουλίου 2019 συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από όταν ο άνθρωπος πάτησε για πρώτη φορά σε έναν άλλο κόσμο.

Αυτή η πρώτη αποστολή στην επιφάνεια της Σελήνης διήρκεσε λιγότερο από μία μέρα και οι Νιλ Άρμστρονγκ και Μπαζ Όλντριν περιηγήθηκαν έξω από τη σεληνάκατο για μόλις δυόμισι ώρες περίπου.

Στις 20 Ιουλίου 1969 ο Νιλ Άρμστρονγκ έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στο Φεγγάρι. Ο ίδιος ήταν πάντα μετριόφρων για το επίτευγμα, υπογραμμίζοντας τη συνεισφορά των χιλιάδων ανθρώπων που έκαναν την αποστολή δυνατή.

Οι αποστολές Απόλλων κόστισαν σε σημερινές τιμές περί τα 160 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα δισεκατομμύρια αυτά δαπανήθηκαν για τους πυραύλους, τα διαστημόπλοια, τους υπολογιστές, το κέντρο ελέγχου και για τους 400.000 εργαζόμενους που απαιτήθηκαν για να προσεδαφίσουμε μόλις 12 αστροναύτες στη Σελήνη! Η τελευταία αποστολή, το Απόλλων 17, εκτοξεύθηκε το 1972, ενώ οι επόμενες τρεις αποστολές ματαιώθηκαν λόγω κόστους. Το τεράστιο κόστος είναι ο λόγος που οι άνθρωποι δεν έχουμε επιστρέψει στη Σελήνη μέχρι σήμερα. Αυτό θα αλλάξει τα επόμενα χρόνια με το πρόγραμμα Άρτεμις.

Ο Δίας είναι ο μεγαλύτερος από τους πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος, οπότε δεν είναι παράξενο το ότι έχει πολλά φεγγάρια. Παρόλα αυτά ήταν έκπληξη όταν, ένα χρόνο πριν, ο αστρονόμος Scott Sheppard και η ομάδα του ανακοίνωσε την ανακάλυψη δώδεκα νέων φεγγαριών, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σε 79.

Τώρα που η ύπαρξη των νέων φεγγαριών επιβεβαιώθηκε ήρθε η ώρα να τους δώσουμε όνομα. Στους πλανήτες (πλην του Ουρανού) τα ονόματα των δορυφόρων σχετίζονται με τον μητρικό πλανήτη σύμφωνα με την αρχαία Ελληνική ή Ρωμαϊκή Μυθολογία. Ήδη στον Δία έχουμε δώσει όμορφα ονόματα όπως Αμάλθεια, Ιώ, Ευρώπη, Καλλιστώ, Λήδα, Ιοκάστη κλπ.

Συνήθως αυτός που τα ανακαλύπτει ένα νέο αντικείμενο προτείνει και το όνομα, μα ο Scott Sheppard και η ομάδα του κάνουν έναν διαγωνισμό και ζητούν από εμάς να δώσουμε ονόματα στα νέα φεγγάρια!

Για την επέτειο των 20 χρόνων του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έφτιαξε το παρακάτω time-lapse video, με τη θέα της Γης από τον ISS στη διάρκεια δύο ολόκληρων περιφορών.

Το Σεληνιακό Όχημα Yutu 2 έχει αποβιβαστεί από το μητρικό σκάφος Chang'e 4 και διακρίνονται οι ροδιές του στην επιφάνεια της Σελήνης - Credit: CNSA

Στις 2 Ιανουαρίου η αποστολή έγινε η πρώτη που προσεδαφίστηκε στην μακρινή πλευρά της Σελήνης. Η μακρινή πλευρά αναφέρεται μερικές φορές ως "σκοτεινή πλευρά", αν και "σκοτεινή" σε αυτή την περίπτωση σημαίνει "αόρατη" παρά "έλλειψη φωτισμού". Στην πραγματικότητα τόσο η κοντινή όσο και η μακρινή πλευρά της Σελήνης έχουν ίδια διάρκεια ημέρας και νύχτας. Οι επιστήμονες προτιμούν να χρησιμοποιούν τον όρο μακρινή πλευρά για να αποφεύγουν τη σύγχυση.

Το 2015 η διαστημοσυσκευή New Horizons μετά από 9 χρόνια διαπλανητικού ταξιδιού εξερεύνησε τον Πλούτωνα και πριν λίγες ημέρες πέρασε δίπλα από την Εσχάτη Θούλη. Η συνάντηση ήταν σύντομη καθώς το σκάφος κινείται με ταχύτητα 14 km/s, μεγαλύτερη από 50.000 km/h. Κατά τη διέλευση συνέλεγε συνεχώς δεδομένα και στη συνέχεια καθώς απομακρύνονταν, έστειλε μήνυμα στη Γη ότι εκτέλεσε τις προγραμματισμένες εντολές και ότι η μνήμη του είναι γεμάτη. Το σήμα ταξιδεύοντας με την ταχύτητα του φωτός χρειάστηκε 6 ώρες ώστε να διατρέξει την απόσταση των 6,5 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων και να φθάσει σε εμάς. Από την απόσταση αυτή ο πομπός ισχύος 12 W του σκάφους μεταδίδει πληροφορίες με ρυθμό 1 kbit/s, που σημαίνει ότι θα χρειαστούν 20 μήνες για να διαβιβαστεί το σύνολο της πληροφορίας. Μετά από κάθε τέτοια συνάντηση ένας καινούργιος κόσμος, που μέχρι πρότινος δεν διακρίνονταν παρά σαν μια κουκκίδα φωτός, αποκαλύπτεται, αποκτά χαρακτηριστικά και προχωρά την έρευνα για την κατανόηση του ηλιακού μας συστήματος.

Το 2018 θα έχουμε τρεις εκτοξεύσεις διαστημικών σκαφών προς τη Σελήνη, μία προς τον Άρη, μία προς τον Ερμή και μία που θα “αγγίξει” τον Ήλιο! Δύο υφιστάμενες διαστημικές αποστολές θα προσεγγίσουν αστεροειδείς, ενώ θα δούμε και την πιο απομακρυσμένη συνάντηση με ένα μικροσκοπικό αντικείμενο της ζώνης του Κάιπερ. Παράλληλα, δεκατέσσερα άλλα διαστημικά σκάφη παραμένουν ενεργά σε διαστημικές αποστολές σε Αφροδίτη, Σελήνη, Άρη, Δία και στον νάνο πλανήτη Δήμητρα (Ceres).